Trump chính thức đề cử thẩm phán Amy Coney Barrett, người được ông gọi là “bộ óc pháp lý lỗi lạc”, thay thế bà Ginsburg tại Tòa án Tối cao.
“Hôm nay, tôi rất vinh dự được đề cử một trong những bộ óc pháp lý lỗi lạc và tài năng nhất của đất nước chúng ta vào Tòa án Tối cao”, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trong buổi lễ tại Vườn Hồng Nhà Trắng hôm 26/9. “Cô ấy là một phụ nữ có thành tích vô song, trí tuệ vượt trội, bằng cấp cao và lòng trung thành bất khuất với hiến pháp”.
Barrett, 48 tuổi, thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang do Trump bổ nhiệm và là cựu giáo sư tại Trường Luật Notre Dame, trường cũ của bà, được các nhà hoạt động chống phá thai và các đồng minh của Nhà Trắng coi là lựa chọn đáng tin cậy để nghiêng thêm cán cân về phe bảo thủ trong Tòa án Tối cao, tiếp thêm sức mạnh cho những người ủng hộ Trump theo đạo Cơ đốc bảo thủ.
Trump và thẩm phán Barrett trong lễ công bố đề cử ở Vườn Hồng Nhà Trắng hôm 26/9. Ảnh: AFP.
Năm 2018, bà Barrett nằm trong danh sách được Trump cân nhắc để thay thế thẩm phán Tòa án Tối cao Anthony Kennedy nghỉ hưu, song người được chọn cuối cùng là Brett Kavanaugh. Nếu việc lựa chọn Barrett được thông qua, thế đa số của phe bảo thủ trong Tòa án Tối cao sẽ được tăng cường, với tỷ lệ 6-3.
Barrett tham gia buổi lễ cùng chồng và 7 con. Trong bài phát biểu, bà bày tỏ sự tôn trọng với cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người qua đời vì ung thư ở tuổi 87 hôm 18/9.
“Thẩm phán Ginsburg bắt đầu sự nghiệp vào thời điểm phụ nữ không được chào đón trong ngành luật”, Barrett nói. “Tuy nhiên bà không chỉ phá vỡ rào cản vô hình, mà còn làm rào cản này biến mất. Nhờ đó, bà giành được sự ngưỡng mộ của phụ nữ trên khắp đất nước và thực sự là trên toàn thế giới”.
Phần lớn trọng tâm của bài phát biểu của bà là về gia đình và người thầy, cố thẩm phán Antonin Scalia. Barrett cam kết sẽ mô hình hóa cách tiếp cận tư pháp của mình theo cách tiếp cận của Scalia, người nhấn mạnh vào ý nghĩa của văn bản pháp luật, thường là loại trừ chính sách hoặc các cân nhắc khác, hiện là một trụ cột của luật học bảo thủ.
“Các thẩm phán không phải nhà hoạch định chính sách và họ phải kiên quyết gạt bỏ bất kỳ quan điểm chính sách nào mà họ có thể giữ”, Barrett nói, đồng thời lưu ý rằng cố thẩm phán Scalia có “ảnh hưởng vô cùng đến cuộc sống của tôi”.
Barrett sẽ gặp các thượng nghị sĩ để bắt đầu quá trình xác nhận. Ủy ban Tư pháp Thượng viện dự kiến bắt đầu phiên điều trần 4 ngày về đề cử của bà vào 12/10, cho phép các đảng viên Cộng hòa tổ chức bỏ phiếu trước cuộc bầu cử ngày 3/11.
Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden kêu gọi Thượng viện từ chối xác nhận Barrett cho đến sau bầu cử tổng thống. “Thượng viện bổ nhiệm vào vị trí khuyết này cho đến khi người dân Mỹ chọn tổng thống và quốc hội tiếp theo”, Biden nói, chỉ vài phút sau khi Trump tuyên bố đề cử Barrett.
Tòa án Tối cao Mỹ có 9 thẩm phán, là những người được bổ nhiệm trọn đời, nghĩa là họ chỉ bị thay thế khi qua đời hoặc chủ động nghỉ hưu. Ứng viên do Trump đề cử sẽ được Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ phỏng vấn, xem xét trong khoảng 60 ngày về năng lực và tư cách.
Thượng viện Mỹ sau đó sẽ bỏ phiếu phê chuẩn. Ứng viên sẽ trở thành tân thẩm phán Tòa án Tối cao nếu được đa số thượng nghị sĩ tại Thượng viện bầu chọn. Người được Trump đề cử nhiều khả năng sẽ được chọn, do đảng Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện.
Huyền Lê (Theo Hill, AFP)
